Palanga Keçi Korunağı

İŞVEREN

Kutluğ Ataman

yıl

2021

Tasarım Ekibi:

Hasan Çalışlar, Kerem Erginoğlu, Dilara Demiralp

Palanga Sanat ve Mimarlık Çiftliği (PSMÇ) Türkiye’nin kuzeydoğu kesiminde yer almaktadır, Keçi barınağı da burada bulunur. Keçi Barınağı; PSMÇ’de ki keçi fizyolojisi, coğrafi özellikler, yerel iklim,depremsellik gereksinimleri çerçevesinde tasarlanmıştır. Bu projede; derin bir taş temel üzerine, farklı çaplarda iki adet yarım daire planlı sıkıştırılmış toprak duvar kullanılarak depreme yüksek dayanımlı bir yapı tasarlanmıştır.

Sürdürülebilir çözümler aramak, mevcut koşullara uyum sağlamak, doğal malzeme kullanmak, geleneksel taş-toprak-kereste işçiliğini yapım tekniği olarak kullanmak, bölgedeki usatlar ile iletişim kurup kolektif bilgi üretmek, akademik taraflar ile koordine olup malzemeleri teste sokmak ve teknikkararları sorgulamak gibi yaklaşımlar ile projelendirme başlatılmıştır. Temeli ve çevresinde ki taş duvarları inşa etmek için horasan adı verilen antik bir teknik yeniden tasarlanmış ve kullanılmıştır. Yapı, ‘zero impact construction’ ın başarılı bir deneysel örneğidir. Herhangi bir iz ve etki bırakmadan doğaya geri dönme özelliğine sahiptir.

Çatı kaplaması çalı çırpı, jüt ve toprak malzemelerden oluşturulmuştur ve kar yüküne karşı yüksek eğim derecesi ile detaylandırılmıştır. Arkeolojik restorayon tekniği ile su sızdırmayan ve bakım gerektirmeyen bir katman oluşturulmuştur. Karışımın içinde hidrolik kireç, kaymak kireç, perlit kumu, alçı ve kiremit tozu yer almaktadır.

Korunağın üstünü örtecek çatının aşık ve mertekleri yöredeki kavak ağacından elde edilmiştir. Kimyasal işleme maruz bırakılmadan kereste kurutma yöntemi ile kabuklarından temizlenmiş ve strüktürü oluşturacak aşıklara dönüşmek üzere hazır hale getirilmiştir. Ortalama çapları 23 cm olan aşıklar 8 cm çapındaki mertekler ile örtülmüştür. Aşıkların duvarla birleşiminde ise yastık ağaç kirişler kullanılmış ve tellerle birbirine çivilenerek bağlanmışlardır.

Duvarın ana malzemeleri kireç, alçı ve topraktır. Döküm sırasında kuruma süresini uzatmak ve suya dayanımını artırmak için hidrolik kireç, kaymak kireç ve kiremit tozu da eklenmiştir. Merkezde yer alan ve aşıkların oturduğu sıkıştırılmış toprak kolonun, aynı zamanda yüzeyinde açılan statik açıdan dayanımı azaltmayacak çapta boşluklarla mekanda biriken gazın dışarı atılmasını kolaylaştıracak bir baca işlevi görecek şekilde tasarlanmıştır.

Temellerin atılmasının ardından kuzeybatıdan gelen güçlü rüzgarın yavaşlatılıp kontrol altına alınabilmesi için arazide korunak duvarlarının etrafnda eğrisel bir doğrultuda yükselip sönümlenen toprak dolgu ile rüzgar engeli oluşturulmuştur. Taş örgü istinat duvarı arkasına toprak yığılmış ve yığının 1 yıl oturması ve yeşillenmesi beklenmiştir.

Gerekli dayanımı, beton kullanmadan elde edebilmek için taş temelde bağlayıcı olarak çimento içermeyen hidrolik kireç ve horasan harcı karışımı kullanılmıştır. Temel seviyesi 0.00 kotunun 15 cm üstünde bırakılmış ve duvar seviyesi yukarıda tutularak su alması engellenmiştir.

Danışmanlar:

Mustafa Çakalgöz (Arkeolog Profesör),Suat Işık (Mimar),Bilge Işık (Akademisyen-Mimar) ,Suat Güvenç(İnşaat Mühendisi)

Fotoğraflar:

Hasan Çalışlar, PAAF, Metin Çavuş, Dilara Demiralp, Aram Tufan

proje lokasyonu